Blog 11: De wet van Sinterklaas

Als je niet zegt wat je graag wilt, krijg je wat anders.

De tijd van het jaar komt dichterbij, dat we weer samen rondom de boom zitten en cadeaus ontvangen van onze vriend uit Spanje. Nu is voor sommigen, de decembermaanden steevast één grote teleurstelling. Hoe is dat toch mogelijk?

Één van de dingen die daar aan bijdraagt, is het niet uitspreken van je wensen of verwachtingen. Dit is hét recept voor teleurstelling. Want als je niet zegt wat je wilt, krijg je vaak iets anders dan hetgeen je eigenlijk wenste.

Zo hoorde ik een keer van iemand die zwaar teleurgesteld was geraakt. Ze had met haar vriend afgesproken, dat jaar niet aan kerstcadeaus te doen. Maar toen de kerstdagen dichterbij kwamen, had ze toch maar iets gekocht voor haar geliefde. Èn ook nog een vrij groot cadeau. Toen ze het cadeau had gegeven, was ze teleurgesteld. Omdat hij niet had bedacht, om ook iets voor haar te kopen. En dat terwijl ze het tegenovergestelde hadden afgesproken.

In dit voorbeeld is het kristalhelder; als je het ene zegt, maar het andere wil, is het moeilijk voor de ander om het goed te doen. Je laat de ander, als het ware, raden naar wat jij wilt. 

Nu was het in dit voorbeeld zelfs zo, dat de dame het tegenovergestelde zei van wat ze wilde. Sterker nog, misschien wist ze zelf niet eens, dat ze dat zo graag wilde. Totdat ze het cadeau gegeven had. Dat is voor mij herkenbaar, dat ik soms achteraf verwachtingen blijk te hebben van iets, terwijl ik me dat vooraf niet besefte. 

Daarom kan het handig zijn, als je keer op keer teleurgesteld wordt door iets of iemand, om eens te kijken naar welke verwachting(en) je hebt. En je vervolgens af te vragen of die werkelijk bij die persoon bekend zijn. En dan bedoel ik niet door een indirecte opmerking.

Indirect? Ja! Bijvoorbeeld; eigenlijk wil je dit jaar heel graag surprises doen, in plaats van rijmen. Je hebt hier vorig jaar al een paar opmerkingen over gemaakt. Iets als ‘Het begint toch een beetje te vervelen ieder jaar hetzelfde hè?’, ‘Het zou wel leuk zijn om eens iets anders te doen’ of ‘Wist je dat ze bij die en die altijd onwijs leuke en creatieve knutsels maken?’ 

Dit lijkt eigenlijk meer op hints. Je geeft een paar aanwijzingen, maar je zegt niet direct waar het om gaat. Je laat de ander opnieuw raden naar jouw wens of behoefte. 

Op het moment dat jouw hints niet worden opgepakt, kan het voelen alsof er geen rekening met je wordt gehouden. Terwijl de andere partij misschien niet eens door heeft wat er precies speelt. 

Hoe doe je dat dan wel?

Als je je verwachtingen uitspreekt, is het handig om dat zonder veel emotie te doen. Daar mee bedoel ik; wacht niet tot het je zo hoog zit, dat je alleen nog maar kunt schreeuwen of snauwen. 

Het werkt goed om te beginnen vanuit jouw wens of behoefte. Iets als: ‘Wat ik nou heel graag zou willen..’ / ‘Wat mij ontzettend blij zou maken, is als we dit jaar…’ 

Het is dan ook handig om te vragen naar de behoefte van de ander(en). Immers, jij wilt niet dat jou iets opgelegd wordt, waarschijnlijk vindt de ander dat ook niet zo prettig! Misschien zijn jullie behoeften hetzelfde, of makkelijk met elkaar te combineren. Anders is het zaak om een compromis te sluiten; het ene jaar surprises, het andere jaar rijmen.

Nu is dit jaar alles anders. Corona zal er voor zorgen, dat we dit jaar onze feestdagen waarschijnlijk anders indelen. Dus waarschijnlijk heb je dit jaar geen last van surprise-discussie hierboven. Gelukkig. Alleen bedenk evengoed eens voor je zelf, wat voor verwachtingen heb jij bij dit jaar? Er kunnen natuurlijk dingen niet én er zijn dingen die wel gaan. Wat wil jij wél doen dit jaar? En ga er over in gesprek. Hopelijk wordt het dan toch een fijne feestmaand!

P.S. Waarschijnlijk volledig overbodig om dit te noemen, maar dit werkt natuurlijk ook buiten feestmaanden en het gezin om. Ik kan genoeg voorbeelden noemen van werksituaties, waarbij onuitgesproken verwachtingen tot enorme teleurstellingen hebben geleden. 

P.S.2 Waar ik heel benieuwd naar ben, is of en hoe dit werkt met pubers. Dat vertel ik je over een jaar of tien.. 😉

Blog 10: Een pad ontstaat door te gaan lopen (deel 2)

Welke beren kom jij tegen? 

In de vorige blog vertelde ik jullie hoe je kunt beginnen met het aanleren van nieuwe gewoontes. Even om op te frissen, de kern van het verhaal was:

– Bedenk wat je doel is en waarom je dit wilt behalen.

– Deel het op in stapjes.

– Begin!

(Heb je hem gemist? Lees hem hier: Deel 1 Een pad ontstaat door te gaan lopen)

Ik vergeleek het aanleren van nieuwe gewoontes, met het aanleggen van een nieuwe weg. Deze blog gaat over de beren, die jij op je weg kunt tegen komen. Want het is een illusie om te denken, dat je er alleen komt met goed nadenken over je doel. Het behalen van je doel zal waarschijnlijk niet gaan, zonder obstakels te overwinnen. Welke obstakels je tegen komt, kun je soms vooraf inschatten en soms ook niet. In ieder geval kun je de weg makkelijker maken door de volgende dingen;

Zoek supporters

Niets is zo fijn, als af en toe een steuntje in de rug. Een schouderklopje, een troostend woord of een knuffel; soms heb je wat aanmoediging nodig. Iemand die weet waar je naar toe wilt en achter je staat. 

Ook helpt het betrekken van mensen bij het daadwerkelijk realiseren van je doel. Misschien kun je zelfs iemand vinden die met je mee wilt doen; gedeelde smart is halve smart!

Vraag om hulp

Het is niet nodig om het wiel opnieuw uit te vinden. Maak gebruik van kennis die al voorhanden is. Als je er niet uitkomt, is er altijd wel iemand die je weer op weg kan helpen met tips of ervaringsverhalen. Zoek naar iemand die (ervaring)deskundige is op jouw (sub)doel en stel vragen als:

– Hoe heb jij je doel bereikt?

– Wat kwam jij voor hobbels tegen onderweg? Hoe ben je daar mee omgegaan?

 -Wat voor advies heb je voor mij ?

Probeer te achterhalen wat heeft gewerkt voor deze persoon en kopieer datgene wat voor jou van toepassing is. (In NLP noemen ze dit modelleren. Zoals ik eerder heb beloofd, komt hier ook nog een keer een blog over)

Rust uit en beloon jezelf

Als je dan bezig bent; Vergeet niet onderweg af en toe even ‘bij te tanken’. Zonder benzine kom je nergens. Daarmee bedoel ik; veranderingen vragen vaak extra energie. Als je zorgt dat je uitgerust bent, door nachtrust en ontspanning, hou je het langer vol.

Heb je een subdoel behaald? Beloon jezelf met een cadeautje, geef jezelf een compliment of vraag om een complimentje aan een van je supporters (zie One compliment a day, keeps the doctor away). 

Wees flexibel

Soms kan er opeens iets onverwacht gebeuren, een uitdaging of een tegenslag. Of een beer op de weg, net hoe je het wilt noemen. Bijvoorbeeld: ben je net lekker begonnen met sporten, komt Corona om de hoek en sluit de sportschool! Het kan zo zijn, dat je onderweg je aanpak moet bijstellen. Soms zelfs je doel of het moment waar op je dat doel gaat halen. 

Natuurlijk kun je het op zo’n moment makkelijk opgeven. Afhankelijk van hoe groot de beer is, is dat meer of minder verleidelijk. Neem op zo’n moment de tijd om een nieuw plan te maken. Denk na over wat nu de beste route is en die kan best anders zijn, dan je vooraf had bedacht.

Gaat het mis?

Op het moment dat je per ongeluk wel weer een keer op de snelweg van je vorige gedrag terecht komt; wees niet te streng voor jezelf! Het is niet hopeloos verloren, als je terugvalt. Rijd even een klein stukje mee op de snelweg, dan rem je daarna af. Je kunt echt weer een afslag pakken en aan de gang gaan met je nieuwe gedrag. Gebruik eventueel je hulpbronnen of supporters om terug op het pad te komen.

Hoe het nu met mijn weg staat? 

Ik ben onderweg! Ik heb een stapjesplan gemaakt. Ik begin met kleine dingen. Één keer in de week op de loopband en dan langzaam opbouwen, bijvoorbeeld. Natuurlijk weet ik dat het beter zou zijn voor het opbouwen van een conditie om drie keer in de week te lopen. Alleen al bij het denken daaraan, verlies ik mijn moed. Zo geen zin in. Tennissen vind ik wel leuk, dus ik heb me weer opgegeven voor les. En ik heb supporters, die zelfs met mee meedoen. Als het nu niet goed komt.. Het eerste deel van de nieuwe weg is aangelegd! 😉

Blog 9: Een pad ontstaat door te gaan lopen. (deel 1)

Welke nieuwe route wil jij bewandelen? 

Vaak willen wij mensen veel. Ken je dat? Ineens. Ben je het zat. Alles moet anders, het roer moet om. Twintig kilo eraf en voortaan iedere dag sporten of eindelijk die verbouwing afmaken of een andere baan, et cetera. Wat het ook is waar je verandering in wilt of een voornemen voor hebt, onze neiging is om de lat enorm hoog te leggen. Iets wat ik in ieder geval wel herken.

Deze grote doelen houden in, dat je een behoorlijke ommekeer moet maken in vergelijking met wat je daarvoor deed. Dat betekent niet dat die doelen per definitie niet te realiseren zijn. Het vraagt alleen wel wat van je. Want voor je het weet, verval je in je oude gedrag.

Dit oude gedrag is immers helemaal ‘ingesleten in je hersenpan’. Je hebt dit gedrag jezelf aangeleerd, soms doe je het al jaren zo. Het is vertrouwd. Je zou het de ‘makkelijke weg’ kunnen noemen. 

En als je je hersenen voorstelt als een soort wegennetwerk, dan is deze oude gewoonte ook nog eens een snelweg. Een snelweg? Ja, want voor je het weet zit je erop en als je er eenmaal oprijdt, dender je met vliegende vaart door. Zie dan nog maar eens een afslag te nemen. 

Wat je eigenlijk wilt, is een nieuwe gewoonte. En dus een nieuwe weg aanleggen in jouw wegennetwerk. In plaats van de gebruikelijke route, wil je een alternatief. Je begrijpt; een nieuwe weg is niet zomaar gebouwd. Dit vraagt tijd. Ze zeggen bijvoorbeeld, dat het gemiddeld zo’n 66 dagen actieve (!) aandacht vraagt om een nieuwe gewoonte aan te leren op het gebied van eetgewoonten. Met uitschieters naar 254 dagen, bij hardnekkige gewoonten. 

Hoe doe je dat dan zo’n nieuwe gewoonte aanleren? 

Begin met het formuleren van een doel. Denk na over wat het is, wat je anders wilt hebben. Op het moment dat je doel vaag is, weet je ook niet wanneer je het behaald hebt. Dus maak het concreet.

Denk ook na over hoe het voelt als je je doel bereikt hebt en waarom je dit doel zo graag wilt bereiken. Als je als het ware kunt visualiseren ‘waar je heen wilt’, wordt het doel veel aantrekkelijker. Dit zorgt ervoor dat je een veel grotere motivatie hebt, om daadwerkelijk aan de slag te gaan met je gedragsverandering. 

En dan? Nou, zoals de titel al zegt: Een pad ontstaat door te gaan lopen. Begin! Begin met kleine stapjes. Iedere beweging vooruit, is een stap dichterbij einddoel. 

Daarom is het handig, om het doel op te delen in subdoelen. Of in kleine stappen, net hoe je het wilt noemen. Niet alleen maakt dit het makkelijker om aan het doel te werken, want het is iets kleins waar je mee aan de gang kunt. En als je dan tussentijds een (klein) doel bereikt, geeft dit een goed gevoel en motivatie om door te gaan. 

Ook maken de kleine stappen het makkelijker om het gedrag vol te houden op het moment dat je het doel hebt bereikt. Immers, als je na het behalen van je doel je oude gedragspatroon weer oppakt, ben je zo weer terug bij af.  

Nu vraag je jezelf vast af: ‘Heb jij dan geen slechte gewoontes Ryanne?’. Zeker wel. Er zijn een aantal, daar kom ik tot nu toe nog niet vanaf. Nagelbijten is er eentje van. En ik laat de wasmanden altijd net zo lang staan, tot er echt niets meer is om aan te trekken. Dit zijn misschien kleine dingen. Maar van iets groter van orde is: ik zou fitter willen zijn. Eerder naar bed, gezonder eten, meer sporten, minder wijn, vaker mijn oefeningen doen.

Je hoort het al. Een lekker veelomvattend doel. Mijn grootste valkuil bij het behalen van dit doel, is dat ik mezelf niet genoeg tijd gun. Dat begint al bij het maken van een plan, het bedenken van subdoelen. Dat moet van mijzelf gewoon even snel in m’n hoofd. Waardoor ik het eigenlijk niet concreet maak. En het onhaalbaar blijft.

Dus. Hier komt het. Ik ga een plan maken. Om fitter te worden. Dat is Stap 1. Voilá! En ik ga er zo meteen gelijk voor zitten. Het idee voelt goed. Is het te vroeg om mezelf daarvoor te belonen? 😉

Lees gelijk door: Deel 2 – Een pad ontstaat door te gaan lopen